حق العملکار

پیچیدگی قوانین در امور بازرگانی به ویژه در زمینه واردات و صادرات کالا در گمرک باعث می شود تا فرد یا شرکتی که قصد اقدامات تجاری در امر واردات و صادرات داشته باشد، از یک فرد دیگری که به عنوان کارگزار انتخاب شده بخواهد تا کارهای مربوط به امور گمرکات را انجام دهد.

 

اهمیت و نقش حق العمل کار در ترخیص کالا

از آنجایی که هر کالایی ابتدا که وارد کشور می شود باید از گمرکات عبور کرده تا مجوزهای قانونی را اخذ کند،  و دریافت این مجوزها و انجام امور گمرکی مربوطه پیچیدگی های خاص خودش را نیز دارد.

بنابراین نیاز است تا شخصی حقیقی یا حقوقی به عنوان حق العمل کار تمام امور مربوط به گمرک را با توجه به آشنایی و تسلطی که به امور ترخیص و گمرکات دارد،  از طرف صاحب کالا یا وارد کننده کالا انجام داده و کالا را به دست مصرف کننده در داخل برساند.

به طور معمول هر شخص حقیقی می تواند تا سقف ده مرتبه از افراد حقوقی یا حقیقی برای ترخیص کالای خود استفاده کند. به این صورت که وکالتی از جانب وارد کننده کالا به فرد حق العمل کار داده می شود،  تا این فرد بتواند کارها و امور مربوط به ترخیص کالا از گمرکات را که نیاز به داشتن دقت و سابقه است را انجام دهد.

لازم به ذکر است که ترخیص کننده کالا باید فرد امین و امانتدار از جانب وارد کننده کالا باشد،  تا کارهای مربوط به ترخیص و امور گمرکی توسط این فرد بدون هیچ مشکلی انجام گیرد.

 

تفاوت ترخیص کار با کارگزار گمرک

عمومیت ترخیص کار :

کارگزار گمرکی واژه ای با عمومیت بیشتر است، که هم شامل ترخیص کار می شود و هم شامل کارگزار تخصصی ترخیص کالا از گمرک با اخذ پروانه فعالیت کسب می شود. در یک کلام هر کارگزار گمرکی ترخیص کار گمرک محسوب می شود، ولی هر ترخیص کار گمرکی کارگزار گمرکی محسوب نمی شود. هر دو عنوان می توانند با ترخیص کردن کالا از حق العمل کار گمرک برخوردار شوند

 

دفعات ترخیص کالا :

ترخیص کننده کالا برای وارد کننده آن، اگر ترخیص کار باشد، تنها می تواند 10 مرتبه برای ترخیص نمودن کالا برای اشخاص حقیقی و حقوقی اقدام کند. ولی اگر ترخیص کننده کالا، کارگزار گمرکی باشد، شما وارد کننده گرامی می توانید با تعدادی بیشتر از 10 مرتبه با او اقدام به ترخیص کالای خود کنید.

 

بازه زمانی و اختیارات کارگزار گمرکی :

حق العمل کار گمرک که با طی مراحل قانونی موفق به اخذ کارت بازرگانی شده است، با توجه به اعتبار و مدت زمان پروانه فعالیت و کسب خود می تواند برای اشخاص حقیقی و حقوقی وارد کننده یا شرکت های بازرگانی بسیاری اقدام به ترخیص نمودن کالا نماید و اختیارات قانونی او در موضوع وکالت یعنی همان ترخیص کالا از وکیل بیشتر است.

 

نحوه کدینگ حق العمل کار

نحوه کدینگ و دریافت یوزر و پسورد ای پی ال برای تمامی اشخاص اعم از صاحب کالا و حق العمل کار یا نمایندگان آنها به این صورت است که ضمن همراه داشتن اصل تمامی اسناد شناسایی و مجوز خود اعم از کارت بازرگانی یا کارت حق العملکاری و کلیه مدارک مثبته شرکتی برای اشخاص حقوقی اعم از روزنامه رسمی و کد اقتصادی و آگهی تغییرات و…، با مراجعه به قسمت احراز هویت، باید فرم مخصوصی که از خود گمرک تهیه می‌کنند را پر کنند.

پس از بررسی اسناد توسط مسئول احراز هویت و درج اطلاعات وی در سامانه احراز گمرک ایران توسط متصدی مربوطه و ثبت در دبیرخانه گمرک، کدینگ گردیده و یوزر و پسورد به شخص مورد نظر تحویل داده می‌شود. پس از آن در تمامی گمرکات کشور می‌تواند تمامی عملیات‌های سیستمی و اجرایی گمرکی را انجام دهد.

اشخاص حق العمل کار یا کارگزار گمرکی در صورت ثبت شرکت و درخواست کتبی از گمرک ایران و گمرک محل اجرایی خود می‌توانند ضمن ارائه اسناد مثبته شرکت خود به بخش بازرسی گمرک محل سکونت خود، درخواست تغییر وضعیت کارت کارگزاری از شخص حقیقی به شخص حقوقی بدهند.

واضح است این افراد برای این منظور نیازمند ارائه مفاصاحساب مالیاتی و گواهی سوء پیشینه به عنوان ضمایم مدارک خود به گمرک هستند. شایان ذکر است که مسئولیت و عواقب ناشی از اظهار اشتباه پس از تایید نهایی اظهارنامه بر عهده حق العملکار و شخص اظهار کننده است.

 

مراحل اخذ کارت حق‌ العمل کاری گمرک

برای دریافت کارت حق العمل کاری گمرک باید به وب‌سایت جمهوری اسلامی ایران مراجعه و ثبت نام کنید. سپس باید در آزمون ذکر شده در تاریخ معین شرکت کنید و در صورت قبولی در آن، پروانه خود را کسب کنید. موارد ذکر شده در کارت حق‌ العمل کاری گمرک عبارتند از:

 

• عنوان کارت حق‌العمل کاری
• نام گمرک صادرکننده کارت
• شماره کارت بازرگانی
• شماره پرونده
• اطلاعات کامل دارنده کارت اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی

 

اجزای متشکله قراردادهای حق العملکاری

یک قرارداد حق العملکاری از چهار جزء طرفین معامله، موضوع حقوقی قرارداد، حق العمل معین و اطلاع جزئیات معامله به آمر تشکیل می شود که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.

بنابر ماده ۳۵۷ قانون تجارت، در قراردادهای حق العملکاری ۳ شخص دخیل هستند که عبارتند از حق العملکار، آمر و شخص طرف معامله با حق العملکار . طبق بند ۲ قانون تجارت، در این نوع قراردادها حق العملکار به عنوان تاجر شناخته می شود. در قراردادهای حق العملکاری، شخص حق العملکار ، در قبال دو طرف، آمر و طرف مورد معامله تعهد دارد. تعهد حق العملکار به آمر، مربوط به اطلاع رسانی جریان قرارداد به وی می باشد و در مقابل شخص ثالث یا همان طرف معامله نیز، تمامی تعهدات مندرج در قرارداد معامله را بر دوش دارد.

همچنین ماده فوق، حق دریافت حق العمل یا کمیسیون را به حق العملکار واگذار نموده است. این حق العمل یا کارمزد به صورت درصدی از ارزش معامله یا سود حاصله تعریف می شود و می تواند به صورت نقدی یا غیر نقدی باشد.

اطلاع آمر از جریان معامله توسط حق العمل کار ، اهمیت زیادی دارد. زیرا در غیر این صورت موجبات سوء استفاده حق العمل کار از معامله فراهم می شود.

 

مدت اعتبار و تمدید کارت حق العملکاری

طبق ماده ۳۸۰ آیین‌نامه اجرایی ، مدت اعتبار پروانه حق‌العمل‌کاری فقط یک سال از تاریخ صدور آن است. درصورتی که دارنده پروانه مایل به ادامه حق‌العمل‌کاری در گمرک باشد، باید قبل از انقضای مدت و با پرداخت بهای تمبر پروانه و تسلیم دفتر مخصوص حق‌العمل‌کاری موضوع ماده ۳۸۳ این آیین‌نامه درخواست تمدید آن را از گمرکی که پروانه را گرفته است بکند

 

بیشتر بخوانید : ترخیص کار کیست؟