صنعت نساجی یکی از قدیمی ترین و مهم ترین صنایع است و به معنای بافندگی یا ریسندگی است. که به دلیل نقش بسزایی در اشتغال زایی و توسعه صنعتی، اقتصادی و اجتماعی است. صنعت نساجی در ایران یکی از صنایعی به شمار می رود که تاریخچه ای غنی داشته است. و شامل کلیه مراحل تولید الیاف، تبدیل الیاف به نخ، تبدیل نخ به پارچه و همچنین شامل فرآیندهای تکمیلی انجام شده بر روی پارچه مانند رنگرزی، چاپ طرح و نقش روی پارچه، دوخت می باشد. این صنعت اگرچه در ابتدا محدود به طراحی، تولید و توزیع نخ بود، اما به تدریج همه انواع پوشاک را در بر گرفت. امروزه صنعت نساجی علاوه بر نخ به طراحی، تولید و توزیع پارچه و لباس نیز توجه دارد. برای اطلاعات بیشتر در مورد ترخیص ماشین آلات نساجی با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید : ترخیص ماشین آلات نساجی
تاریخچه نساجی
صنعت نساجی از قدیمی ترین صنایع بشری است. زیرا نیاز به لباس و پوشاک یکی از نیازهای اساسی انسان پس از نیاز به غذا و مسکن است. نشانه هایی از بافندگی و منسوجات از دوران پارینه سنگی یافت شده است.
مردم غارنشین فلات ایران در حدود پنج هزار سال قبل از میلاد به دلیل تغییر اقلیم و تشکیل کشتزارها و چمنزارها به دشت کوچ کردند و زندگی جدیدی را آغاز کردند و پیشرفت بیشتری در تمدن آنها نسبت به ادوار گذشته مشاهده شد. .
قدیمی ترین مردم دشت، مردم سیلک نزدیک کاشان بودند که آثار زندگی آنها در آنجا یافت شد. چون در این محل دوک های سنگی و سفالی پیدا کردند، گمان می رود مردم آن زمان با صنعت نساجی آشنا بوده اند.
نقش صنعت نساجی در ایران
این صنعت سومین صنایع استراتژیک ایران است و این نشان دهنده اهمیت آن در سیاست ها و برنامه ریزی های کلان ایران است. اما عدم توجه به صنعت نساجی و پوشاک در ایران باعث شده این صنعت نه تنها در سال های اخیر رشدی را تجربه کند، بلکه بدتر از آن با رکود مواجه شود.
مزیت های مختلف این صنعت از جمله ارزآوری، تولید ثروت ملی، نیاز به سرمایه گذاری کمتر نسبت به سایر صنایع و همچنین ارزش افزوده بالا باعث شده است که بسیاری از کشورهای صنعتی و پیشرفته جهان، صنعتی شدن خود را از نساجی آغاز کنند. و صنایع پوشاک .
ترخیص منسوج صنعتی (چرخه ی صنعت نساجی)
منسوجات پارچه های بافته شده از نخ هستند. بنابراین، صنعت نساجی از مواد اولیه مانند پنبه یا پشم به عنوان مواد اولیه استفاده می کند و این مواد را به نخ هایی تبدیل می کند که بعداً برای ساخت پارچه استفاده می شود.
مواد اولیه مورد استفاده در صنعت نساجی ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشد. مواد اولیه مصنوعی مورد استفاده در صنعت نساجی با استفاده از محصولات صنایع شیمیایی تولید می شود. صنعت نساجی شامل کلیه فرآیندهای مربوط به تبدیل این مواد اولیه به محصولات نهایی است. پوشاک یکی از اصلی ترین و شاخص ترین محصولات نهایی صنعت نساجی است که یکی از مهمترین و طبیعی ترین نیازهای بشر را برآورده می کند.
بیشتر بخوانید : ترخیص انواع مواد شیمیایی
مواد اولیه نساجی
به طور کلی مواد اولیه نساجی شامل انواع الیاف نساجی طبیعی و مصنوعی، رنگ های شیمیایی، نفت خام، مونواتیلن گلیکول، ترفنالیک اسید خالص و پارازایلن می باشد. انواع مختلفی از الیاف نساجی وجود دارد که عبارتند از:
۱–الیاف طبیعی با ریشه حیوانی:
از قبیل انواع پشم، ابریشم.
۲– الیاف طبیعی با ریشه نباتی:
از قبیل پنبه، کنف یا کتان.
۳–الیاف معدنی:
از قبیل آزبست و پنبه نسوز.
۴– الیاف مصنوعی:
مانند نایلون، پلی استر و یا اکریلیک.
البته هر چه هزینه تهیه این مواد بیشتر شود، این افزایش قیمت مستقیماً بر قیمت تمام شده انواع منسوجات تأثیر خواهد گذاشت. امروزه به دلیل اعمال تعرفه های مختلف برای واردات مواد اولیه نساجی و استاندارد شدن خطوط تولید این مواد، قیمت ها افزایش یافته و به یکی از دغدغه های اصلی تولیدکنندگان صنعت نساجی تبدیل شده است.
ترخیص منسوجات صنعتی
لیست تجهیزات و ماشین آلات مورد استفاده در صنعت نساجی به شرح زیر است:
- ماشین‌آلات بافندگی
- ماشین‌آلات قلاب دوزی
- ماشین‌آلات ساخت توری
- ماشین‌آلات شستشو
- ماشین‌آلات ریسندگی
- دستگاه کنترل لبه پارچه
- ماشین‌آلات ساخت زیپ
- ماشین‌آلات مخصوص پشم گوسفند و دیگر جانوران
- ماشین‌آلات اندازه‌گیری پارچه
- ماشین‌آلات برش پارچه
- ماشین‌آلات گلدوزی
- ماشین‌آلات دوخت پوشاک
- چرخ خیاطی صنعتی
- خشک‌کن
- ماشین‌آلات رنگ کننده
کاربرد زیست فناوری (بیوتکنولوژی) در صنعت نساجی
کاربرد بیوتکنولوژی در مهندسی نساجی حدود 100 سال پیش با استفاده از آنزیم های آمیلاز استخراج شده از مالت برای حذف غذاهای نشاسته ای آغاز شد.
امروزه با پیشرفت بیوتکنولوژی، راه حل های کم هزینه و مؤثرتری در فرآیندهای نساجی ایجاد شده است. با پیشرفت در صنعت نساجی، کاهش هزینه در تولید انبوه ضروری به نظر می رسد. بیوتکنولوژی می تواند در هر مرحله از تولید و فرآیندهای تکمیل آن، از مواد خام الیافی گرفته تا مرحله تصفیه فاضلاب، در هزینه ها صرفه جویی کند.
این فناوری علاوه بر کاهش هزینه ها، با کاهش مضرات زیست محیطی ناشی از مواد شوینده و شیمیایی، منجر به ایجاد صنعتی دوستدار محیط زیست می شود. از طریق بیوتکنولوژی و استفاده از مواد جایگزین با عوارض کمتر به جای مواد شیمیایی رایج در صنعت نساجی، نه تنها مشکل آلودگی محیط زیست حل می شود. علاوه بر این، کیفیت و پایداری عملیات نیز بهبود خواهد یافت.
البته کاربردهای عملی امروزی عمدتاً شامل استفاده از آنزیم ها به ویژه آمیلازها در فرآوری مواد غذایی، سلولازها در تصفیه زیستی محصولات سلولزی و سنگ شویی محصولات جین، پروتئازها در فرآوری پشم و ابریشم و در نهایت آنزیم ها در مواد شوینده است. چشم انداز استفاده از بیوتکنولوژی در سایر زمینه ها نیز مورد توجه محققان قرار گرفته و در حال پیشرفت است.
بیشتر بخوانید : ترخیص انواع پارچه